14.2 CORRECCIÓN DE ACTIVIDADES

 

14.2.1 Divide estas oracións en suxeito e predicado:

SUXEITO: O Camiño Francés
PREDICADO na súa entrada na capital galega, debería ser un espazo máis protexido.

SUXEITO: Non ten. É unha oración impersoal construída co verbo haber, moi frecuentes. Por iso non concorda HOUBO con VARIAS DECLARACIÓNS, o primeiro en singular e o segundo en plural.

PREDICADO. En Raxoi houbo varias declaracións de representantes políticos.
SUXEITO: Máis dun centenar de axentes da Policía Nacional
PREDICADO: Concentráronse onte na Coruña.
SUXEITO: A oferta de prazas e taxas. (É como un suxeito paciente, pois o pronome aquí fai funcionar o verbo como en voz pasiva)
PREDICADO: Aprobouse tamén.
14.2.2.

¿Cales dos seguintes núcleos verbais son perífrases?

Non admitiu que se puxese en dúbida a súa palabra.

Esta mañá empezou a chover a rolos.

Temos que coidar máis o medio ambiente.

Esta mañá volveu soar a campá de forma estraña.

Se queres, ímonos divertir ao San Froilán no próximo outubro. (Nesta oración o verbo ir ten significado: desprazarse.)
14.2.3.

Transforma estas oracións segundo o modelo:

Teño que facelo/ Téñoo que facer/ Non o teño que facer/ Teño que o facer.
Debeu de levalas pero non estou segura/ Debeunas de levar…/ Non as debeu de levar…Non deben de levalas…
Está empezando a mentirche/ Estache empezando a mentir/ Non che está empezando a mentir./ Está empezando a che mentir.
Houbo que buscarvos/ Hóubovos que buscar./ Non vos houbo que buscar./ Houbo que vos buscar.

 

 

 

 

14. 1. ORACIÓNS PREDICATIVAS. PERÍFRASE VERBAL. COLOCACIÓN DOS PRONOMES.

As oracións predicativas teñen un verbo como núcleo do predicado. Este predicado concorda en número co suxeito (se o suxeito é plural ou singular, o verbo tamén o será)

Pescanova / plántalle cara á banca.

Planta é o núcleo do predicado. Leva un pronome enclítico, é dicir, anexionado detrás, porque é o xeito de colocalo, salvo as excepcións que andamos vendo. Este lle, como ocorre moitas veces, é un complemento indirecto que duplica ao tamén expresado: á banca.

O núcleo do verbo non ten por que ser unha soa palabra. Os verbos presentan varias formas para determinar a súa acción recorrendo a outros que lles sirvan de auxiliares. A pefectividade dos verbos galegos indícase cunha soa palabra (fixen, fixera, non *he feito, *había feito), pero temos un modo de expresala con dúas: ter feito, cando queremos indicar con rotundidade que a acción está finalizada no presente.

Eu mesma teño dito iso moitas veces.

Esta combinación do verbo cunha forma non conxugable de outro (infinitivo, xerundio ou participio) chámase perífrase verbal. Toda a perífrase constitúe o núcleo do predicado. Non abonda, pois, con que unha oración teña dous verbos aparentes para ser composta. Pode ser simple.

O rapaz deu en chorar ás oito da tarde. É unha oración simple.

14.1

¿Como distinguimos unha perífrase?

-Aparecerán dous verbos, o primeiro conxugado e o segundo en infinitivo, xerundio ou participio, podendo ter no medio unha preposición (a, de, en) ou conxunción (que). Esta verbo é o que ten asume o significado.
-O primeiro verbo terá perdido o seu significado orixinal, porque pasou a ser un auxiliar do segundo.
-A perífrase introducirá, así e todo, un importante matiz no significado do verbo principal. No exemplo exposto, ese chorar é durativo, moi longo… Outras indican que empeza a acción, que hai obrigatoriedade de facela, que é repetitiva, dubidosa, etc.

As perífrases verbais teñen a particularidade de que lle permiten ao pronome átono, se o houbese, máis dunha colocación, feito que pasa tamén coas formas infinitas dos verbo noutros casos.
Teño que facer o exercicio esta tarde.

Ter+que+facer
Ter perdeu o seu significado de posuír.
O matiz que se engade é obrigatoriedade.

Se substituímos o exercicio polo pronome o, teremos estas tres posibilidades de colocación:

Téñoo que facer (ou, se a oración fose negativa: Non o teño que facer.)
Teño que o facer.
Teño que facelo.
Imos facer o exercicio.

Imos+facer
Ir perdeu o significado de movemento cara a algún lado.
O matiz que se engade é que de comenzo.

Aquí temos dúas posibilidades de colocación do pronome:

Ímolo facer (ou, se a oración fose negativa ou calquera outra excepción: Non o imos facer)
Imos facelo

(Recordamos que aparece a forma lo, que procedes do r/s con que acaban os verbos)

 

 

14.2 PROPOSTA DE ACTIVIDADES
14.2.1 Divide estas oracións en suxeito e predicado:
O Camiño Francés, na súa entrada na capital galega, debería ser un espazo máis protexido.

En Raxoi houbo varias declaracións de representantes políticos. ().

Máis dun centenar de axentes da Policía Nacional concentráronse onte na Coruña.

Aprobuse tamén a oferta de prazas e taxas. (Recorda aquí os usos do pronome “se”)
14.2.2.

¿Cales dos seguintes núcleos verbais son perífrases?

Non admitiu que se puxese en dúbida a súa palabra.

Esta mañá empezou a chover a rolos.

Temos que coidar máis o medio ambiente.

Esta mañá volveu soar a campá de forma estraña.

Se queres, ímonos divertir ao San Froilán no próximo outubro.
14.2.3.

Transforma estas oracións segundo o modelo:

Teño que facelo/ Téñoo que facer/ Non o teño que facer/ Teño que o facer.
Debeu de levalas pero non estou segura/
Está empezando a mentirche/
Houbo que buscarvos/

 

13.2. CORRECCIÓN DE ACTIVIDADES

13.2.1

Indica cales destas oracións son simples e cales son compostas. Para iso, fíxate na cantidade de verbos que aparecen.

-O número de prazas é de 25 /e a inscripción farase na propia biblioteca. COMPOSTA

-O conflicto laboral de Natutecnia continúa pola falta de acordo sobre a fixación de servizos mínimos para a folga indefinida. SIMPLE

-A primeira proba tivo lugar o día oito coa celebración dun percorrido costeiro de doce millas. SIMPLE

-En Rianxo, o Concello decidiu/ solicitar un plan viario de accesibilidade. COMPOSTA

-Os romanos construíron un templo nos outeiros do val do río Avon/ e tempos despois popularizouse este lugar. COMPOSTA
13.2.2

Indica se son predicativas ou atributivas as seguintes oracións simples:

-O novo recinto contará cun parque infantil. PREDICATIVA

-Os europeos somos máis sensatos coa megalomanía. ATRIBUTIVA

-A programación inclúe ponencias de expertos no emprendemento. PREDICATIVA

-Esa mañá a nena estaba enferma. ATRIBUTIVA
13.2.3

Indica os núcleos do suxeito e do predicado.

-O novo recinto contará cun parque infantil.

-Os europeos somos máis sensatos coa megalomanía.

-A programación inclúe ponencias de expertos no emprendemento.

-Esa mañá a nena estaba enferma.
Suxeito
Predicado
13.2.4

Transforma as seguintes oracións copulativas seguindo o modelo de substitución pronominal:

O matrimonio é bo./ Non o é./ Serao logo.
A rapaza é tranquila./ NON O É./ SERAO LOGO.
Nós somos puntuais./ NON O SOMOS/ SERÉMOLO LOGO.
Vós estades cansos./ NON O ESTADES/ ESTARÉDELO LOGO.
Elas parecen idóneas./ NON O PARECEN/ PARECERANO LOGO.

 

13. A ORACIÓN SIMPLE. COLOCACIÓN E USO DE PRONOMES

13.1.

Recordemos que lle chamamos oración gramatical a un conxunto de palabras con sentido propio e independente. Na oralidade acaban con entoación descendente á que segue unha pausa. Na escrita, comezan por letra maiúscula e levan un punto final.

As oracións poden ser moi sinxelas, como “Chove” e moi complexas ata constituír un bo parágrafo, pero sempre xirarán arredor de dous núcleos: o suxeito, que pode estar omitido ou faltar, e o predicado que é imprescindible.

Para abordar o repaso ímolas clasificar en simples e compostas.

As oracións simples están constituídas por suxeito (se non é impersoal) e predicado. Cada un destes compoñentes é un núcleo que pode ir acompañado de complementos.

Chove. (Oración sen suxeito ou impersoal)
Trae!. (Oración con suxeito omitido: ti)
Clodio dorme.
Neves é alta.

Se acompañan o núcleo do suxeito, os complementos son os propios dun nome: determinantes, adxectivos, outro nome explicativo entre comas, ou un nome unido pola preposición de e excepcionalmente outras (con, sen).

O can, o meu mellor amigo,
Un can de Pedro
O can cazador
Aquel can de orellas caídas
O can pequerrecho
…

O núcleo do predicado pode ser un verbo, que indica accións do suxeito. Neste caso falamos de oracións predicativas.
Os complementos deste verbo son adverbios ou nomes que actúan como complemento directo, indirecto ou circunstancial. Poden levar preposición e ser pronomes.

Come alimentos preparados (C. D.)
nun prato patelo (C.C)
no corredor (C.C.)
…

Pero o núcleo do predicado pode ser tamén un nome ou adxectivo acompañado do verbo ser (nalgúns casos estar e algún outro asimilado, como parecer), que é un nexo ou cópula entre o núcleo do suxeito e o do predicado. Ese núcleo chámase atributo e indicará cualidades do suxeito. Falamos de oracións atributivas ou copulativas e os complementos deste atributo son os dun nome.

A casa é

alta
un refuxio
de pedra
branca co tellado de lousa
o meu lugar preferido…

Tanto os complementos do suxeito como os do predicado poden ser tamén oracións. O resultado é a oración composta, cuxo estudo quedará para máis adiante.
13.1. Proposta de actividades
13.1.1

Indica cales destas oracións son simples e cales son compostas. Para iso, fíxate na cantidade de verbos que aparecen.

-O número de prazas é de 25 e a inscripción farase na propia biblioteca.

-O conflicto laboral de Natutecnia continúa pola falta de acordo sobre a fixación de servizos mínimos para a folga indefinida.

-A primeira proba tivo lugar o día oito coa celebración dun percorrido costeiro de doce millas.

-En Rianxo, o Concello decidiu solicitar un plan viario de accesibilidade.

-Os romanos construíron un templo nos outeiros do val do río Avon e tempos despois popularizouse este lugar.
13.1.2

Indica se son predicativas ou atributivas as seguintes oracións simples:

-O novo recinto contará cun parque infantil.

-Os europeos somos máis sensatos coa megalomanía.

-A programación inclúe ponencias de expertos no emprendemento.

-Esa mañá a nena estaba enferma.
13.1.3

Indica tamén os núcleos do suxeito e do predicado nas mesmas oracións.
13.1.4

Transforma as seguintes oracións copulativas seguindo o modelo de substitución pronominal:

O matrimonio é bo./ Non o é./ Serao logo.
A rapaza é tranquila.
Nós somos puntuais.
Vós estades cansos.
Elas parecen idóneas.

 

12. CORRECCIÓN DE ACTIVIDADES.

 

Antes de corrixir, anticipo que vou levar máis engorde o tema das oracións, compaxinando o seu estudo co uso e colocación dos pronomes. Así consolidamos mellor as aprendizaxes, pois é un tema complexo e debo abordalo con calma.

 

 12.1

 

-Cando se xubile Botín non lle imos pagar as súas medicinas. COMPOSTA. Ten dous núcleos verbais, dous predicados

 

-O Congreso deu onte o visto e prace definitivo á lei de seguridade privada que amplía as competencias dos vixiantes e os habilita para novas función. COMPOSTA. Ten tres núcleos verbais, tres predicados.

 

-O presidente de Estados Unidos, Barack Obama, anunciou onte sancións adicionais a unha vintena de altos funcionarios. SIMPLE. Ten un só núcleo verbal, un predicado.

 

12.2

Separa, como se dunha oración simple se tratase e tal como está na parte explicativa, o suxeito e o predicado das seguintes oracións compostas. Ten en conta que o suxeito non ter por que estar ao comezo e o predicado ao final.

–Con motivo do Día Mundial da Auga, que se celebra este sábado en todo o mundo, o Concello de Ordes ofrece a posibilidade de contemplar unha exposición sobre o patrimonio marítimo que hai na comunidade galega.

 

–F.R.A. fixo uso do seu último turno de palabra para pedir perdón á famila da súa exmuller e aos fillos de ambos.

Suxeito

Predicado

12. A ORACIÓN GRAMATICAL

 

Vainos ser de rendemento pararnos na oración gramatical antes de continuar coa colocación dos pronomes, pois imos necesitar ter ben clariños uns conceptos relacionados con elas. Así que facemos unha interpolación na súa aprendizaxe.

 Chamamos oración gramatical a un conxunto de palabras con sentido propio e independente. Na oralidade acaban con entoación descendente á que segue unha pausa. Na escrita, comezan por letra maiúscula e levan un punto final.

 As oracións organízanse arredor de dous núcleos: o do suxeito e o do predicado. O predicado é unha parte fundamental da que non podemos prescindir. O suxeito pode ser sobreentendido e mesmo hai oracións impersoais que non o teñen. Tanto o suxeito como o predicado poden estar acompañados de complementos, incluso formados por outras oracións. Á esta oracións que comprenden outras que non son totalmente independentes chamámoslles compostas. As que só teñen un predicado e un suxeito, simples.

Exemplos de oracións (o suxeito está en azul e o predicado en rubio):

El Correo Gallego publícase en Santiago. Oración simple.

 El Correo Gallego, que se edita na Capital de Galicia, publícase en Santiago, porque foi fundado nesta cidade hai máis de cen anos. Oración composta.

El Correo Gallego, que se edita na Capital de Galicia pero que ten unha distribución por case todo o país, publícase en Santiago e forma parte dunha empresa que conta tamén con emisora de radio e cunha televisión local na que colaboran habitualmente moitas persoas. Oración composta.

 

Espero que teñades visto en que consiste unha oración composta. Arredor dun suxeito e dun predicado vanse engadindo outras oracións que completan o seu significado.

 Como podedes comprobar, non existe en ningunha delas máis que unha mayúscula inicial e un punto final. Se as pronunciades, veredes tamén que só teñen unha pausa descendente ao finalizar todo o discurso.

 Imos agora dividir a terceira, que é a máis complexa, nas súas oracións constitutivas.

El Correo Gallego publícase en Santiago. (Coincide coa oración simple. Carece da información que lle engaden as que a acompañan.)Neste caso chamariámolle oración principal.

 que se edita na Capital de Galicia/ pero que ten unha distribución por case todo o país (Completa o significado do núcleo do suxeito e aínda pode dividirse noutras dúas, oracións, como sinala a barra)

 e forma parte dunha empresa/ que conta tamén con emisora de radio e unha televisión local/ na que colaboran habitualmente moitas persoas. (Completa ao predicado e aínda pode divirse en tres como indican as barras)

 

Entender este mecanismo das oracións vainos axudar a:

 

-Aprender a ortografía do texto sabendo onde acaban as oracións para poñer punto.

-Aprender a colocar os pronomes nun dos apartados máis complicados das excepcións.

 

 

 

12. PROPOSTA DE ACTIVIDADES.

 

12.1

 

Indica se son simples ou compostas as seguintes oracións.

 

-Cando se xubile Botín non lle imos pagar as súas medicinas.

 

-O Congreso deu onte o visto e prace definitivo á lei de seguridade privada que amplía as competencias dos vixiantes e os habilita para novas función.

 

-O presidente de Estados Unidos, Barack Obama, anunciou onte sancións adicionais a unha vintena de altos funcionarios.

 

12.2

Separa, como se dunha oración simple se tratase e tal como está na parte explicativa, o suxeito e o predicado das seguintes oracións compostas. Ten en conta que o suxeito non ter por que estar ao comezo e o predicado ao final.

–Con motivo do Día Mundial da Auga, que se celebra este sábado en todo o mundo, o Concello de Ordes ofrece a posibilidade de contemplar unha exposición sobre o patrimonio marítimo que hai na comunidade galega.

 

-F.R.A. fixo uso do seu último turno de palabra para pedir perdón á famila da súa exmuller e aos fillos de ambos.

 

 

11. ORIENTACIÓNS DE APRENDIZAXE

 

O uso correcto dos pronomes –conxuntamente coa fonética que se expresa na escrita e a que non se corresponde con ela- É a parte máis difícil da aprendizaxe da lingua. Ata hai pouco, os falantes non contaminados polos malos usos eran un modelo ideal de aprendizaxe. Porque as regras son posteriores aos usos e son os filólogos quen estudan como se fala e deducen as regras.

Os falantes non teñen por que saber as regras de colocación do pronome, por iso poden acabar fiándose de quen o fai mal. Este é hoxe un caso bastante xeralizado. Dos medios de comunicación, e mesmo da escola, volven erros para a casa que nunca se cometerían.

Este contido pronominal deu orixe ao curso que estamos divulgando. Pero os exercicios son insuficientes. Por iso me permito recomendarvos os seguintes reforzos.

 

11.1 -Unha vez xerada cada serie que eu propoño, deberiades aumentala seguindo o modelo e repetir as realizacións de cada apartado dos exercicios. Podedes simultanear esta repetición co traballo rotinario, nos desprazamentos ou no lecer. Trátase de automatizar a aprendizaxe do nivel oral, onde a produción é automática e non susceptible de corrección como na escrita.

 

11.2 -De coñecer algún falante non contaminado, podedes fixarvos na colocación dos pronomes que vai coincidir co que vemos neste curso, pois non hai dialectalismos que introduzan variacións.

 

11.3-A lectura dos nosos clásicos ofrece tamén bastante fiabilidade.

 

11.4-En canto á escrita actual, nos libros e nos xornais adoita estar supervisada por correctores, pero non é infrecuente atopar erros que debedes detectar cando concluamos esta parte do curso.

 

Só se tomades este traballo co interese de quen aprende unha lingua estranxeira da que deberá renderlle conta a alguén, o voso e o meu esforzo verase compensado con medras.   

 

 

 

 

 

10. COLOCACIÓN DOS PRONOMES ÁTONOS CON RESPECTO AO VERBO. REGRA E PRIMEIRAS EXCEPCIÓNS

10.1

Vistos os pronomes persoais, as súas clases, o papel que cada clase desempeña na súa oración, as súas contraccións e os pronomes moi de noso, tentaremos saber en que  lugar da frase os temos que colocar con relación a verbo.

A regra xeral é que vaian detrás, unidos a el, tanto que poden transformalo en palabra esdrúxula e ter que levar acento (dixéronllo). Cando vai nesta colocación, dicimos que é pronome enclítico. Evidentemente, se é regra hase cumprir moitísimas veces. Pero tamén se vai incumprir polas excepcións abondosas que ten.

 Imos ver esta cantiga popular: 

 

-Nena que vendes as peras,
¿cantas che mandaron dar?
-Para ti, meu queridiño,
non mas mandaron contar.

 

¿Ten pronomes persoais?

¿Cantos considerando as contraccións como pronomes independentes?

¿Hai algún tónico? ¿Leva preposición?

Se hai átonos, ¿son todos da mesma clase, é dicir, cumpren o mesmo papel con relación ao verbo (obxecto directo ou indirecto)?

¿Van detrás do seu verbo como di a regra?

 Efectivamente ten catro pronomes persoais: che, ti, me, as. Un é tónico (ti) e tres átonos. O tónico leva a preposición para.  Dos átonos, che e me son obxectos indirectos. As é obxecto directo. “Mas” é unha contración entre dous dos anteriores: me + as.

Contra a regra xeral, estes pronomes átonos van antes do verbo e chámaselles proclíticos.

Temos aquí, xa que logo, dúas excepcións:

 

1.- As oracións interrogativas, cando se inician cunha partícula que serve para preguntar (Cantas, cal, onde, que, cando, como… que poden levar preposición diante: Para que, desde cando?…), tanto se a interrogación é directa como se é indirecta.

 

2.- As oracións que levan algunha palabra con sentido negativo: non, nunca, ningún, ninguén, tampouco, nada…

 

Empeza a fixarte na colocación dos pronomes, na regra e nestas -tamén noutras, aínda que non as teñamos formulado- excepcións.

 

 

10. 2.  PROPOSTA DE ACTIVIDADES

 

10.2.1. Converte estas oracións en negativas.

 

Gústame o lavar da túa roupa, Maruxa.

Leváronme onte a un bar de tapeo.

Agasalláronme cunha minicadea musical polos Reis.

Déronlles as vacacións hai uns días.

 

10.2.2. Continúa completando os cambios das seguintes oracións segundo o modelo:

 

Non te quero diante. Quérote diante

Non llelo levei. ____________________

Ninguén o chamou. ___________________

Nada me importa. ____________________

Nunca me saúda. _____________________

Non che vai quedar así. _____________

 

10.2.3.

 

Neves chámache amigo. ¿Quen che chama amigo?

Saudoute.______________________________

Promeméteuche un can.__________________

Custouche 20€._________________________

Leváronte a Ourense.___________________

Enfadácheste.__________________________

Isto déixame fría. ____________________

 

 

10.2.4. Corrixe estas oracións recollidas na rede.

 

Aos políticos os critica todo o mundo.

A esta coma aos outros lle convén continuar.

Lle vou contar a verdade, señoría.

O fago así desde hai moito tempo.

Mo levo porque me gusta. (Ollo, que ten dous erros)

 

 

 

9.2. CORRECCIÓN DAS ACTIVIDADES

 

 

3.1. ¿Tes ti conciencia de utilizar este  pronome ou sequera de telo oído? Se a resposta é negativa, procura fixarte de agora en adiante e descubriralo axiña.

 

3.2. Trata de recoñecer os pronomes de solidariedada que aparecen aquí:

.Isto non che me gusta nada.

.O río quédachenos ben lonxe.

.O libro quédache aquí. (Este che fai relación a ti, ten sentido na frase e é un obxecto indirecto)

.Aquilo de que o barato de balde é caro resúltachevos ben certo.

.Se entra ou sae de noite, non che me vai nin che me ven.

.Ten coidado con poñer as comas, que as comas son o demo. Aquí non hai.

.Síntoo,pero estouvos unha miguiña sarcástico hoxe, esta tarde.

 

3.3. Trata de engadilo nesta conversa sempre que poidas facelo:

-¿Vai vir o electrista esta tarde? (Se poñemos un che, volve ser o caso que apunto antes: ten significado e é obxecto indirecto)

-Eu diso non che sei nada nin me importa. Es ti quen leva o mantemento da instalación.

-¿Pero non quedamos en que o ías avisar?

-¿Eu? Non che me acordo de nada. Sonche cousas túas.

-Es ben inútil, hom.

-Coidadiño que eu non che ando con chiquitas. Así que non me insultes.

 

9.1. PRONOMES DE SOLIDARIEDADE

 

 

1)

A anécdota

O curso 1988-89 compartín aulas cunha profesora de castelán, salmantina de orixe. O alumnado mesturaba a aprendizaxe que facía coas dúas e respondía nos exames como lle cadraba. Un día veu onda min alporizada:

-Los alumnos inventaron que los pronombres son solidarios. Tuve que explicarles que solidarias son las personas, no los pronomes. ¿Pero de dónde sacarán eso? Nunca me había pasado. ¿Y a ti?

E tiven que explicarle eu que si, que nós temos pronomes solidarios, que en contextos de diálogo adoitamos implicar aos interlocutores no tema de que tratamos. E que tamén estaba presente no castelán que se fala en Galicia, que se fixase ben nun pronome raro que ía escoitar moitas veces.

Aos poucos días, díxome que xa o escoitara  e que era moi chocante metido no castelán.

 

2)  Definición, formas e uso.

 O pronome de solidariedade é unha forma do pronome átono de segunda persoa –singular e plural- que se emprega para facer participar afectivamente ao interlocutor (ou interlocutores) no que estamos a dicir.

As formas son as mesmas do O I:

che, lle (singular)

vos, lles (plural)

A información que expresamos non se ve alterada pola súa presenza, pero é un risco propio do noso idioma. Distinguímolo porque, se se suprime, non se altera o sentido da oración.

• Eu márcholle que levo présa
• ¡Estache boa a comida!
• Évos unha boa cousa

No tratamento de cortesía, úsase para a segunda persoa a forma da terceira, como pasa con todos os pronomes.

Cando nos diriximos a varios interlocutores e temos, polo tanto, que usar a forma de plural do pronome de solidariedade, pode aparecer tamén unha forma redundante singular:

• Estáchevos boa a comida, Maruxa!
• Échevos unha boa cousa.

Dáse sempre nun diálogo e é propio da oralidade. Pode pasar á escrita cando queremos reproducir este rexistro.

 

9.2. PROPOSTA DE ACTIVIDADES

 

3.1. ¿Tes ti conciencia de utilizar este  pronome ou sequera de telo oído? Se a resposta é negativa, procura fixarte de agora en adiante e descubriralo axiña.

 

3.2. Trata de recoñecer os pronomes de solidariedada que aparecen aquí:

.Isto non che me gusta nada.

.O río quédachenos ben lonxe.

.O libro quédache aquí.

.Aquilo de que o barato de balde é caro resúltachevos ben certo.

.Se entra ou sae de noite, non che me vai nin che me ven.

.Ten coidado con poñer as comas, que as comas son o demo.

.Síntoo,pero estouvos unha miguiña sarcástico hoxe esta tarde.

 

3.3. Trata de engadilo nesta conversa sempre que poidas facelo:

-¿Vai vir o electrista esta tarde?

-Eu diso non sei nada nin me importa. Es ti quen leva o mantemento da instalación.

-¿Pero non quedamos en que o ías avisar?

-¿Eu? Non me acordo de nada. Son cousas túas.

-Es ben inútil, hom.

-Coidadiño que eu non ando con chiquitas. Así que non me insultes.