26.3 CORRECCIÓN DE ACTIVIDADES

26.3.1

Completa estas oracións:

-¡Que bonita é esta rosa COA que me agasallaron hoxe!
-Hoxe agasallareivos CON dúas perdices.
CON isto vouche ben agasallado.
-Lévalle este agasallo A/Á tÚa avoa.
-¿Que queres de agasallo? O meu consello é unha bicicleta.
OS nosos amigos agasalláronos CO mellor regalo que tiñan: COA súa visita.

 

26.3.2

Corrixe estes castelanismos e pon o que falta:
¿Ídes perder o xantar de mañá?
Eu non perdo esa xuntanza por nada do mundo.
¿Vas ir ao noso concerto? Eu non o perdería.
¿A que hora é ese debate tan pavero dos/cos vosos amigos que aspiran a dirixir a nosa asociación?

 

26.3.3
Subliña os vocativos das seguintes oracións:
-Parabéns, Xulia, polo aniversario.
-Que non che pareza mal o que che digo, Carme, porque non hai ánimos de te amolar.
–Xesús e André, vide aquí agora mesmo.
¡Ai, miña amiga, se eu che contase!
Non te poñas pesado, , que non é así.

 
26.3.4
-Coloca as comas nos correspondentes vocativos:
Miña nena, hai que estar ás duras e ás maduras.
Deiche as grazas, mamá, porque as mereces.
¿A que hora é mañá a xuntanza, Carlos?
Non che sei, miña prezada Rosa, cal é a causa.

26.1 CONSTRUCIÓNS COS VERBOS AGASALLAR, OBSEQUIAR E PERDER. O ARTIGO COS POSESIVOS. OS VOCATIVOS.

26.1.1
Verbo agasallar.
O verbo agasallar rexe a prepesoción con. Está mal construída xa que logo calquera oración que se pareza a: Agasalláronme unha garavata, porque o agasallado son eu. Xa que logo, as oracións que levan este verbo constrúesen coa proposición con:

Agasalláronme cunha garabata.

Igual se constrúe o verbo obsequiar.

Hoxe obsequiáronme cun ramo de rosas.

 
26.1.2

Verbo perder

É habitual ler nestes medios “*Non mo perdo” (un espectáculo). Este uso do pronome reflexivo (me, te, se, nos, vos, se) non existe no noso idioma. Na primeira persoa non vos soa mal. Se o tentarades facer na segunda coa mesma construción, ¿como poñeriades? ¿Non *to perdas? ¿*Non te o perdas? E se fose na terceira persoa, ¿poñeriades non *so perdas? Non o darías feito.

O verbo perder é transitivo. Se me perdo, pérdome eu no monte ou onde sexa. Non tendo este uso, o texto non é galego. Así que fóra e olliño, que este castelanismo está moi imposto xa.

 
26.1.3.

Os nosos posesivos en xeral levan artigo.
“Os meus cartos pagan como os de calquera”. “A miña aldea ten mar”
A excepción sona os vocativos, é dicir, esas chamadas a alguén que na escrita van entre comas. Tamén hai que aprender este uso da coma, que non aparece case en ningún texto. Ímolo repasar hoxe.

“Eu non che teño a culpa diso, meu fillo, aínda que ti o penses”.
Poden ir sen artigo algúns nomes de parentesco, como miña nai, meu sogro…. Como non é obrigatoria a supresión, se o poñedes sempre non erraredes.

 

26.2 PROPOSTA DE ACTIVIDADES

 

26.2.1

Completa estas oracións:

-¡Que bonita é esta rosa — que me agasallaron hoxe!
-Hoxe agasallareivos — dúas perdices.
—- isto vouche ben agasallado.
-Lévalle este agasallo — túa avoa.
-¿Que queres de agasallo? – meu consello é unha bicicleta.
— nosos amigos agasalláronos — mellor regalo que tiñan: — súa visita.

 

26.2.2

Corrixe estes castelanismos e pon o que falta:
*¿Ídesvos perder o xantar de mañá?
*Eu non me perdo esa xuntanza por nada do mundo.
*¿Vas ir – noso concertó? Eu non mo perdería.
*¿A que hora é ese debate tan pavero — vosos amigos que aspiran a dirixir —nosa asociación?

 

26.2.3
Subliña os vocativos das seguintes oracións:
-Parabéns, Xulia, polo aniversario.
-Que non che pareza mal o que che digo, Carme, porque non hai ánimos de te amolar.
-Xesús e André, vide aquí agora mesmo.
¡Ai, miña amiga, se eu che contase!
Non te poñas pesado, hom, que non é así.
26.2.4
-Coloca as comas nos correspondentes vocativos:
Miña nena hai que estar ás duras e ás maduras.
Deiche as grazas mamá porque as mereces.
¿A que hora é mañá a xuntanza Carlos?
Non che sei miña prezada Rosa cal é a causa.

 

25.3. CORRECCIÓN DE ACTIVIDADES

25.3.1 Completa coa preposición e o artigo correspondente, coidando de facer as contraccións que sexan precisas entren elas e os artigos:

Andaba pola casa arrastrando os pés sobre uns trapos para sacar brillo á/da madeira do chan.

Fórona buscar á clase, porque tiña que ir coa súa neta ao hospital por unha urxencia.

Ata as nove menos dez non vos quero ver na/pola clase.

¿E el que faceces todo o día na casa coas fiestras a medio abrir?

Fixo unha carreira e valeulle para andar pola casa. Segue no paro.

Andaba a pedir polos camiños e desprezaba cousas coas que se podía amañar.

Daquela, eu quería chourizo da tenda, pois desprezada o da casa.

Saíron da casa e marcharon coas alforxas ben cargadas.

 

 

25.3.2
Corrixe os seguintes castelanismos e erros no infinitivo:

-Agradecendo a vosa atención, despídome.

-Non queremos que ninguén mais se vexa prexudicado coas prácticas desta persoa.

-Non penso perder as análises “patrióticas” do tema gastronómico.

-En canto saibamos algo decimoscho.

-Fago isto para ser un bo colega.

-Éme hora de ir para a cama, que mañá teño que madrugar e tira o colchón por min.

25.1 CASTELANISMOS MORFOSINTÁCTICOS. REPASO E PROPOSTA DE ACTIVIDADES.

25.1.1 O noso trasmallo recolle erros da rede, pero tamén da prensa escrita e de calquera texto que chegue onda nós e non veña como debe.

Hoxe di o titular dun xornal: “Os alumnos de primaria lerán polo menos 30 minutos ao día en clase”.

A expresión EN CLASE é un castelanismo. Como tamén o sería EN CASA. En galego, sempre se utilizará “a casa” e “a clase” (entendida como aula) despois de preposición.
25.1.2 Contracción das preposicións cos artigos a/as/o/os

As preposicións a, con, de, en e por contráense cos artigos determinados do seguinte modo:

-Á/ ó-ao/ ás/ ós-aos
A pronuncia de ó e ao é a mesma: un o aberto como o da palabra HOME.

-Coa/co/coas/cos

-Da/do/das/dos
Para distinguilos destas contraccións, as formas do verbo dar DÁ e DÁS levan un acento diacrítico.

-Na/no/nas/nos.

-Pola/polo/polas/polos. A palabra PÓLA –ponla, parte da árbore- leva acento diacrítico para distinguila desta contracción e na pronuncia ten o O tamén aberto.

 

 

25.2. PROPOSTA DE ACTIVIDADES

 

25.2.1 Completa coa preposición e o artigo correspondente, coidando de facer as contraccións que sexan precisas entren elas e os artigos:

Andaba — casa arrastrando os pés sobre uns trapos para sacar brillo — madeira do chan.

Fórona buscar — clase, porque tiña que ir — súa neta — hospital por unha urxencia.

Ata as nove menos dez non vos quero ver — clase.

¿E el que faceces todo o día — casa coas fiestras a medio abrir?

Fixo unha carreira e valeulle para andar — casa. Segue no paro.

Andaba a pedir — camiños e desprezaba cousas — que se podía amañar.

Daquela, eu quería chourizo — tenda, pois desprezada o — casa.

Saíron casa e marcharon — alforxas ben cargadas.

 

 

25.2.2

Corrixe os seguintes castelanismos e os erros do infinitivo:

*Agradecendo a vosa atención, me despido.

*Non queremos que ninguén mais véxase perxudicado coas prácticas desta persoa.

*Non me penso perder as análises “patrióticas” do tema gastronómico.

*En canto saibamos algo che decimos.

*Fago isto para seren un bo colega.

*Éme hora de ires para a cama, que mañá teño que madrugar e tira o colchón por min.

 

24.3.CORRECCIÓN DE ACTIVIDADES

24.3.1
Coloca o infinitivo conxugado onde poidas facelo:

a) Se ademais de coseres sabes tamén cortar, es xastre completo.
b) De vivirmos máis lonxe da cidade, teriamos mercado un todorreo para podermos trasladarnos/ poder trasladármonos todos os día.
c) Os Concellos non están a faceren nada que conduza á súa fusión.
d) Temos que mercar leña para facermos lume, que está a primavera fría.
e) Os delicuentes non souberon esconder a proba do delicto.
f) Non sei se seremos quen de conservarmos a calma.
g) Pescanova pode saír a concurso antes de trinta días.
h) O G-7 da banca logra anexionar o 64% dos acreedores.
i) A eses préstalles durmiren pola vella.

 

24.3.2

Constrúe esta oración con todas as formas do infinitivo conxugado e o pronome átono correspondente.

.¿Pagarame a pena entrar se está acabando a función?
.¿Pagarache a pena entrares se está acabando a función?
.¿Pagaralle a pena entrar se está acabando a función?
.¿Pagaranos a pena entrarmos se está acabando a función?
.¿Pagaravos a pena entrardes se está acabando a función?
.¿Pagaralles a pena entraren se está acabando a función?

 

 

 

24.1. INFINITIVO CONXUGADO: USOS. REPASO DAS FORMAS, DAS ORACIÓNS SUBORDINADAS E DOS PRONOMES PERSOAIS ÁTONOS.

 

O infinitivo conxugado úsase só nos seguintes nos seguintes casos:

a) Cando o suxeito da oración principal e o que pode expresar o infinitivo non son o mesmo.
b) Cando vai antecedido dunha preposición.
Caso a)

Cómpre levarmos paraugas.

Compre: 3ª peroa do singular
Levarmos: 1ª Persoa do plural

Pero:
Quen facemos poesía debemos ter en conta que é un xénero minoritario.

Facemos: 1ª persoa do plural
Ter: 1ª persoa do plural
Caso b)

Ao saíres, pecha a porta.
De estarmos aquí, imos mercar pan que o hai do bo.

 
24.2. PROPOSTA DE ACTIVIDADES

24.2.1
Coloca o infinitivo conxugado onde poidas facelo:

a)Se ademais de coser sabes tamén cortar, es xastre completo.
b)
De vivir máis lonxe da cidade, teriamos mercado un todorreo para poder trasladarnos todos os día.
c)
Os Concellos non están a facer nada que conduza á súa fusión.
d)
Temos que mercar leña para facer lume, que está a primavera fría.
e)
Os delicuentes non souberon esconder a proba do delicto.
f)
Non sei se seremos quen de conservar a calma.
g)
Pescanova pode saír a concurso antes de trinta días.
h)
O G-7 da banca logra anexionar o 64% dos acreedores.
i)
A eses préstalles durmir pola vella.

 

24.2.2

Constrúe esta oración con todas as formas do infinitivo conxugado e o pronome átono correspondente.

.¿Pagarame a pena entrar se está acabando a función?
.
.
.
.
.

 

23.3. CORRECCIÓN DE ACTIVIDADES

23.2.1

.Ter unha bolsa facilitaríame moito a carreira.
.Teres unha bolsa facilitaríache moito a carreira.
.Ter unha bolsa facilitaríalle moito a carreira.
.Termos unha bolsa facilitaríanos moito a carreira.
.Terdes unha bolsa facilitaríavos moito a carreira.
.Teren unha bolsa facilitaríalles moito a carreira.

 
23.2.2

Cambia as formas de infinitivo polas do infinitivo conxugado:

-Un estudo exhaustivo da retina permítenos detectarmos enfermidades que serían graves a longo prazo.
-Gran parte do labor destas mulleres consiste en proporcionaren axuda a persoas que perderon a vivenda.
-Son moitos os Concellos que fan coincidir o que lle cadre coa celebración das Letras Galegas.
-O grupo pretende recuperar unha música esquecida.

 
23.2.3
Volvemos á sintaxe, porque a imos precisar para estudar os usos deste infinitivo.

Ter unha bolsa facilitaríame moito a carreira.

É unha oración composta por subordinación.

-¿Cantos suxeitos ten? Un
-¿Cantos predicados? Dous: Ter, facilitaría
-¿Cal é a oración principal? Facilitaríame moito a carreira.
-¿Que papel desempeña a subordinada? O de suxeito.

 
3.2.4

Cómpre prestar moita atención a estes exercicios.

É unha oración composta por subordinación.

-¿Cantos suxeitos ten? Un (o do verbo prestar)
-¿Cantos predicados? Dous
-¿Cal é a oración principal? Cómpre
-¿Que papel desempeña a subordinada? O Complemento directo.

 

 

23.2.5

Precisas levar esta maleta para meter os libros.

É unha oración composta por subordinación.

-¿Cantos suxeitos ten? Dous (o mesmo repetido)
-¿Cantos predicados? Dous
-¿Cal é a oración principal? Precisas
-¿Que papel desempeña a subordinada? Complemento directo.

 

23.1. INFINITIVO CONXUGADO: REPASO DAS FORMAS E DAS ORACIÓNS SUBORDINADAS.

23.2. PROPOSTA DE ACTIVIDADES
23.2.1

Segue colocando nesta frase o infinitivo, coas desinencias que pode levar, e facendo o resto do cambio que precisa para que se axeite a cada unha das persoas gramaticais.

.Ter unha bolsa facilitaríame moito a carreira. (Eu)
.
.
.
.
.

 

23.2.2

Cambia as formas de infinitivo polas do infinitivo conxugado:

-Un estudo exhaustivo da retina permítenos detectar enfermidades que serían graves a longo prazo.
-Gran parte do labor destas mulleres consiste en proporcionar axuda a persoas que perderon a vivenda.
-Son moitos os Concellos que fan coincidir o que lle cadre coa celebración das Letras Galegas.
-O grupo pretende recuperar unha música esquecida.
23.2.3
Volvemos á sintaxe, porque a imos precisar para estudar os usos deste infinitivo.

Ter unha bolsa facilitaríame moito a carreira.

É unha oración composta por subordinación.

-¿Cantos suxeitos ten?
-¿Cantos predicados?
-¿Cal é a oración principal?
-¿Que papel desempeña a subordinada?
3.2.4

Cómpre prestar moita atención a estes exercicios.

É unha oración composta por subordinación.

-¿Cantos suxeitos ten?
-¿Cantos predicados?
-¿Cal é a oración principal?
-¿Que papel desempeña a subordinada?

 

 

23.2.5

Precisas levar esta maleta para meter os libros.

É unha oración composta por subordinación.

-¿Cantos suxeitos ten?
-¿Cantos predicados?
-¿Cal é a oración principal?
-¿Que papel desempeña a subordinada?